|
Znakomity
filozof i pisarz, założyciel i redaktor Wielkiej Encyklopedii
Francuskiej. Dla swoich współczesnych był przede wszystkim filozofem,
a jego rozległa wiedza, rozciągająca się niemal na wszystkie dziedziny
nauki, olbrzymia pracowitość, zalety umysłu i charakteru, uczyniły
go popularnym nie tylko we Francji, ale w całej Europie. Wśród
jego wielbicieli były nawet koronowane głowy, z którymi korespondował
i udzielał rad, na ogół chętnie słuchanych. Osobliwy to fakt,
jeśli wziąć pod uwagę, iż za swojego życia Diderot wydał zaledwie
setkę stronnic, a to co dzisiaj tworzy jego chwałę nie było prawie
wcale znane w jego epoce. Fakt jeszcze osobliwszy, jak o tym pisze
biograf Diderota - Reinach: "wiele z jego najsławniejszych dzieł
ukazało się w języku francuskim jako przekład z niemieckiego przekładu!
Tak był z utworem Le Neweu de Rameau, którego rękopis (jedyny)
Goethe, fanatyczny wielbiciel Diderota, otrzymał od Schillera,
przełożył całą duszą, opatrzył własnymi, ciekawymi notami i wydał
w 1805 r.". Diderot przez dziesięciolecia obciążał swą twórczość
balastem, jakim była Encyklopedia, prowadzenie redakcji tego dzieła
było możliwe jedynie dzięki wytrwałości, zdolności (jakbyśmy to
powiedzieli językiem polityków) do kompromisu, niebywałemu talentowi
i braku próżności autorskiej.
"Kubusia Fatalistę i jego pana"
Diderot napisał w 1773 r. W Polsce poznaliśmy go dopiero
w 1915 r. dzięki tłumaczeniu Tadeusza Boya-Żeleńskiego.
|